mijn kijk op

Een leven zonder alcohol

Ik ben geheelonthouder. Geen bier, geen wijn, geen shots, niets. Ik ben ervan overtuigd dat een leven zonder alcohol beter is. Niet omdat ik ooit alcoholist was, niet omdat ik alcoholisme van dichtbij heb meegemaakt, niet omdat mijn religie het voorschrijft, maar puur als rationele overweging. Wat zijn de redenen voor mijn besluit?

Introductie

Het leven van een geheelonthouder gaat niet over rozen. Bij elke sociale gelegenheid met nieuwe mensen moet ik me verantwoorden. Ten minste, zo voelt de vraag: “Waarom drink je niet?” Ik snap dat mensen het bijzonder vinden en dus de achterliggende reden willen weten, maar voor mij voelt het alsof ik telkens mijn keuze moet verdedigen. Ik word net zo min begrepen als het andere extreem, de alcoholisten. Behalve dat geheelonthouders niet de steun hebben van AA-bijeenkomsten...

Als ik geen zin heb in zelfverdediging, gebruik ik maar als excuus dat ik nog moet autorijden. Mensen begrijpen dat tien keer beter dan iemand die bewust alcohol heeft afgezworen. In werkelijkheid is “bob jij of bob ik?” voor mij nooit een issue. Ik ben altijd bob of ik moet autorijden of niet.

Wat brengt iemand tot de keuze om alcohol af te zweren? Goede vraag, maar eigenlijk moet die andersom gesteld worden: wat brengt iemand er toe om alcohol te gaan drinken? Waarom drinken we eigenlijk?

Redenen om te drinken

Mijn verdediging op de vraag “waarom drink je niet?” begin ik meestal met “waarom wel?”. De antwoorden die ik krijg, zijn onbevredigend:

• Het is lekker.
• Ik wil gewoon lol hebben.
• Iedereen doet het
• Ik wil nieuwe mensen ontmoeten.
• Het is gezellig.

Lekker

Over smaak valt niet te twisten, maar er is alcohol in allerlei verschillende smaken; voor elk wat wils dus. Maar lekkere smaak is natuurlijk nooit een gegronde reden om iets te eten of drinken. Chocolade, frites en chips smaken ook lekker en daarvan weten we maar al te goed dat het slecht voor ons is. Bovendien, wie vond alcohol nu echt meteen lekker? Je moet “leren” drinken, zegt men dan. Tenzij iets goed voor onze gezondheid is, lijkt het me een slecht teken dat je het moet “leren” drinken. We moeten allemaal leren om groente te eten, maar dat heeft een duidelijke reden: groenten zijn gezond. Alcohol is niet gezond, dus waarom zou je dan ook nog eens de moeite moeten nemen om het te “leren” drinken?

Lol

Hier kan ik heel kort over zijn. Iedereen die alcohol nodig heeft om lol te hebben, is erg zielig.

Iedereen doet het

Dit argument is zo mogelijk nog belachelijker dan de vorige. Omdat anderen alcohol drinken, moet jij dat ook doen? Dus als anderen van de brug springen, spring jij er achterna. Met name voor tieners is dit een sterk argument. Ze zijn opgegroeid met ouders die drinken en zijn op een vatbare leeftijd voor druk van leeftijdsgenoten. Tieners willen stoer doen en laten zien dat ze durven. Alcohol heeft helaas een goed imago onder de jeugd, dus dat is een logische focus.

Nieuwe mensen ontmoeten

Dit is het meest rationele argument. Alcohol verlaagt je remmingen waardoor je eerder op anderen afstapt. Vooral voor wat schuchtere mensen is dat fijn, want anders durven ze nooit nieuwe mensen aan te spreken.

Toch zit er ook een gat in dit argument. Nieuwe mensen ontmoeten, gaat niet alleen om de ontmoeting, het gaat om vrienden worden. En vrienden worden gaat verder dan elkaar kennen onder goede tijden met een biertje in de hand. Als mensen elkaar onder invloed van alcohol ontmoeten, zijn ze niet zichzelf en het is dus lastiger om in te schatten of die andere persoon wel alle tijd en moeite waard is.

Gezellig

Dit is met afstand het meest bizarre argument. Alcohol is gezellig, wat?! Kan alcohol de laatste roddels vertellen? Kan alcohol grappen maken? Kan alcohol een gevoel van samenzijn geven? Kan alcohol met je op de bank zitten en naar een film kijken? Nee, nee, nee en nog eens nee. De gezelligheid van een sociale gebeurtenis komt niet van de alcohol, het komt van de mensen. Alcohol is geen voorwaarde voor gezelligheid, want gezelligheid komt ook buiten de combinatie met alcohol voor. We denken: Waar alcohol is, is gezelligheid, dus alcohol leidt tot gezelligheid. Waarom is dat onjuist?

Neem als voorbeeld de vergelijkbare redenering: Waar meer kerken zijn, is meer criminaliteit, dus kerken leiden tot criminaliteit. We weten uiteraard dat dit een incorrect verband is. We weten dat kerken en criminaliteit niets met elkaar te maken hebben. Toch is de redenering niet zo dom als op het eerste gezicht lijkt. Wie dit verband zou gaan onderzoeken, zal hoogstwaarschijnlijk vinden dat in plaatsen met meer kerken er meer criminaliteit is. De fout ligt echter in het suggereren van zogenaamd causaal verband tussen die twee: kerken veroorzaken criminaliteit. Met dezelfde informatie kun je net zo goed stellen dat criminaliteit kerken veroorzaakt. Dat zou zelfs logischer zijn in een situatie waarbij missionarissen aangetrokken worden tot de “slechtheid” van een plek. Hoe dan ook, het zal iedereen direct duidelijk zijn dat zowel het aantal kerken als de criminaliteit verklaard kunnen worden door het bevolkingsaantal. Meer inwoners betekent zowel meer kerken als meer criminaliteit.

De redenering “waar alcohol is, is gezelligheid, dus alcohol leidt tot gezelligheid” is op eenzelfde manier onjuist. Beide elementen zijn te verklaren uit een andere factor: de aanwezigheid van andere mensen. Het enige verschil tussen beide redeneringen is dat de gedachte “alcohol leidt tot gezelligheid” veel minder duidelijk onjuist is dan “kerken leiden tot criminaliteit”. Dit is enkel omdat niemand ooit die eerste geachte heeft ontkracht.

Redenen om niet te drinken

Er zijn een aantal goede redenen om alcohol te laten staan. Alcohol:

• is verslavend
• maakt ziek
• beïnvloedt je gedrag

Alcohol is verslavend

Net als andere drugs is alcohol verslavend, maar veel mensen willen dit niet erkennen. Het eerste teken van verslaving is gewenning: je hebt steeds meer nodig om hetzelfde resultaat te bereiken. De eerste keer dat iemand drinkt, kan een klein beetje al genoeg zijn voor een flinke dronkenschap, maar naarmate het lichaam aan de alcohol went, vraagt het steeds meer. Ten tweede bewijst het bestaan van alcoholisten eenvoudigweg dat alcoholgebruik tot een verwoestende verslaving kan leiden.

Alcohol maakt je ziek

Na een avondje stevig drinken voelen de meeste mensen zich ziek, zwak en misselijk. Sommigen moeten op de avond zelf al overgeven, anderen hebben de volgende ochtend een flinke hoofdpijn. Draagt alcohol nu daadwerkelijk zoveel bij aan de lol op een avond dat het ziek zijn waard is?

Bovendien kan alcohol meer met je doen dan alleen wat overgeven en hoofdpijn; er zijn ook gevolgen voor de lange termijn, Alcohol is een giftige substantie die bij elke inname hersencellen doodt. En in tegenstelling tot bijvoorbeeld huidcellen groeien deze niet meer terug. Weg is weg. Ook je lever krijgt een flinke klap. De lever is het orgaan wat alle giftige bestanddelen uit ons lichaam moet halen en alcohol is daar een van. Hoe meer alcohol je drinkt, hoe harder je lever moet werken, hoe eerder je lever “op” is en hoe groter de kans op leverziekten.

Alcohol beïnvloedt je gedrag

Alcohol zorgt ervoor dat je remmingen wegvallen. Voor schuchtere mensen kan dit prettig zijn, maar het geldt alleen bij een kleine inname. Bij grote inname vallen je remmingen zover weg dat je dingen doet of zegt die je anders nooit zou doen of zeggen. Mensen onder invloed van alcohol zijn minder goed in het inschatten van risico’s. Daarom gebeuren er zoveel ongelukken als mensen dronken achter het stuur kruipen; ze zien niet meer wanneer ze te hard of te dicht op hun voorganger rijden. Ook je spierbeheersing gaat achteruit. Hierdoor kun je niet meer recht lopen en krijg je een dikke tong.

Conclusie

Geniet, maar drink met mate. Drank maakt meer kapot dan je lief is. Die slogans zijn geen loze woorden, maar een echte waarschuwing. Je denkt toch ook niet dat “je bent een rund als je met vuurwerk stunt” uit de lucht komt vallen? Alcohol is gevaarlijk en je moet er verstandig mee omgaan. Mijn persoonlijke besluit was om helemaal weg te blijven van de alcohol en dat maakt het voor mij stukken makkelijker. Ik hoef niets op te geven.

Ik heb nu eenmaal geen behoefte aan een avond die ik mij niet meer kan herinneren, aan leverproblemen, aan dingen waarvoor ik me achteraf schaam of aan een verslaving. Mijn keus om niet te drinken heeft niets te maken met ervaringen of religie, het is puur een afweging van voor- en nadelen. Wie met logica naar de zaak kijkt, ziet direct dat de vermeende voordelen van alcohol (lekkere smaak, lol, nieuwe mensen ontmoeten en gezelligheid) niet opwegen tegen de nadelen (kans op verslaving, kater, kans op leverproblemen en gedragsbeïnvloeding).

Het probleem met alcohol is dat het een sociaal geaccepteerde drug is. Zozeer geaccepteerd zelfs dat iemand die hem weigert, vreemd wordt aangekeken. Lees dit artikel nog maar eens, maar vervang telkens het woord alcohol voor drugs. Ineens klinken de argumenten voor de substantie belachelijk en zijn de argumenten tegen heel logisch. Ik zie dat met alcohol altijd zo en heb dus bewust “nee” gezegd.