mijn kijk op

Diëten tijdens zwangerschap en de gevolgen voor het kind

Er zijn zwangere vrouwen die tijdens de zwangerschap willen afvallen door een afslankdieet te volgen. Redenen hiervoor zijn dat de bevalling bij een kleiner kind gemakkelijker verloopt of dat de moeder bang is om teveel aan te komen. Het is normaal dat een vrouw tijdens haar zwangerschap een aantal kilo’s aankomt. Komt de gewichtstoename nu alleen door de groei van de baby of ook door de groei van de moeder? Is diëten tijdens zwangerschap wel zo gezond?

Gemakkelijkere bevalling

Een grotere baby zou meer moeilijkheden geven bij de bevalling. Het zou extra veel pijn geven en vele vrouwen zijn hier angstig voor. Ze zijn bang om uit te scheuren, ingeknipt te moeten worden of dat een bevalling via de natuurlijke weg misschien wel onmogelijk is. Bij een kleinere baby zou de bevalling gemakkelijker verlopen en er zijn vrouwen die daarvoor minder eten zodat er een kleiner kind komt. Hierbij moet direct duidelijk gemaakt worden dat een kind met een laag geboortegewicht een grotere kans heeft op het ontwikkelen van allerlei ziekten. Een moeder die een kleiner kind wil baren zal de gezondheid van haar baby ernstig in gevaar brengen.

Gezondheidsrisico’s voor de baby

Afslanken tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. De ongeboren baby loopt het risico om een tekort te krijgen aan benodigde voedingsstoffen waardoor de kans groter is dat de baby te vroeg geboren wordt. Een kind met een te laag geboortegewicht heeft een grotere kans op het ontwikkelen van diverse ziekten zoals bijvoorbeeld suikerziekte (diabetes). Daarnaast loopt het kind risico’s om gedragsproblemen te krijgen en een lager IQ. Vooral als er te weinig voedingsstoffen in de eerste helft van de zwangerschap voor het kind zijn zal de kans op een mindere ontwikkeling van de hersenen groter zijn. Verder is het risico op autisme en depressie bij het kind groter. Kinderen met een te laag geboortegewicht zullen later een grotere kans krijgen op overgewicht met de bijbehorende kans op het ontwikkelen van diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.

Eten voor twee?

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht hoeft de zwangere vrouw niet voor twee te eten. Het lichaam legt in de eerste 3 maanden van de zwangerschap een voorraad van voedingsstoffen aan zoals: vetten, eiwitten, vitaminen en mineralen die uit de normale voeding gehaald kan worden. Er hoeft niet extra gegeten te worden, maar de kwaliteit van het eten moet wel goed zijn. Het is normaal dat een vrouw tijdens haar zwangerschap een aantal kilo’s aankomt. Tijdens het tweede en derde trimester van de zwangerschap zal de moeder extra moeten eten omdat de baby nu ook de nodige calorieën gebruikt.

Zwangerschap bij tieners en ouderen

Uit onderzoeken is gebleken dat tienermeisjes die nog in de groei zijn voedingsstoffen onttrekken bij de foetus in ontwikkeling. Ze hebben de voedingsstoffen nog hard nodig voor de groei van het eigen lichaam. Bij oudere vrouwen die zwanger zijn is er sprake van stijvere slagaders waardoor de bloedtoevoer naar de foetus bemoeilijkt wordt. Hierdoor komen er minder voedingsstoffen bij de baby. Het is dus erg belangrijk voor zwangere vrouwen in deze leeftijdsgroepen om goede voedingsstoffen binnen te krijgen.

Voedingsadvies tijdens de zwangerschap

Het is belangrijk om tijdens de zwangerschap extra aandacht te besteden aan goede voeding. Vooral tijdens de eerste weken van de zwangerschap omdat de aanleg van de belangrijkste organen van de baby plaats vindt. Algemene praktische tips zoals voldoende beweging, voldoende ontspanning, geen alcohol drinken en gevarieerd eten zijn bekend. Een gezond voedingspatroon houdt dagelijks globaal het volgende in:

• 5 tot 7 sneetjes (volkoren) brood
• halvarine op brood
• 3 tot 5 aardappelen
• 3 tot 4 opscheplepels groente
• 2 tot 3 porties fruit
• melkproducten (2 tot 3 glazen melk)
• kaas (1 tot 2 plakken)
• vlees, vis, kip of ei (100 gram)
• margarine of olie om eten te bereiden
• drink minimaal 1,5 liter vocht

Als variatie kan men aardappelen vervangen door zilvervliesrijst of volkorenpasta. Het is natuurlijk toegestaan om af en toe iets “ongezonds” te nemen zoals chips of snoep. Indien je niet onnodig veel wilt aankomen tijdens te zwangerschap is dit af te raden. Wees voorzichtig met leverproducten omdat deze erg veel vitamine A bevatten wat schadelijk kan zijn voor het ongeboren kind. Het is aan te bevelen om al voor de bevruchting en tijdens het eerste deel van de zwangerschap een voedingssupplement foliumzuur te gebruiken.

Aankomen tijdens zwangerschap

Gemiddeld komen vrouwen tijdens de zwangerschap zo’n 12,5 kilo aan. Dit kan sterk per persoon verschillen. Een baby weegt bij de geboorte meestal nog geen 3,5 kilo. De vraag is waar de overige kilo’s dan zitten. Deze zullen aanwezig zijn in de volgende lichaamsonderdelen: placenta, vliezen, vruchtwater, baarmoeder, borsten, bloed, vetvoorraad van de moeder en vastgehouden vocht van de moeder.

Advies voor afslanken tijdens zwangerschap

Zoals al aangegeven staat is het onverstandig om als zwangere vrouw af te slanken omdat dit ernstige schade kan toebrengen aan de gezondheid van het kind. Als de moeder niet onnodig wil aankomen kan ze het beste kiezen voor een verantwoorde voeding met daarbij voldoende beweging. Intensief sporten wordt afgeraden. Het beste is dan om lichte tot matige inspanning uit te voeren zoals bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen. Een caloriebeperkend dieet om af te vallen wordt aanbevolen na de bevalling of nadat de moeder is gestopt met borstvoeding.
Een kleiner kind maakt de bevalling misschien iets minder pijnlijk, hoewel dit geen garantie hoeft te zijn, maar dit weegt natuurlijk niet op tegen de gezondheidsrisico’s voor het kind.